Stichting Pica

Het jaar 1969 loopt bijna ten einde als vlak voor kerst het samenwerkingsverband Pica wordt opgericht. Aan de wieg van Pica staan de directeuren van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en vijf universiteitsbibliotheken (Groningen, Nijmegen, VU Amsterdam, Utrecht en Leiden).

Doel van de samenwerking was het onderzoek naar de inzetbaarheid van de computer bij allerlei werkzaamheden in de wetenschappelijke bibliotheek. Niet alleen de catalogus, maar alle administratieve handelingen in de bibliotheek moeten op den duur geautomatiseerd worden.

Wist u dat Pica staat voor Project voor geIntegreerde Catalogus Automatisering?

Op 1 november ziet de Stichting Centrum voor Bibliotheekautomatisering Pica het levenslicht. In de jaren ervoor heeft Pica zich stevig gepositioneerd door middel van beleidsconferenties en de ontwikkeling van de volgende bibliotheekproducten:

• Gemeenschappelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem (GGC)
• Nederlandse Centrale Catalogus (NCC)
• Lokaal Bibliotheek Systeem (LBS)
• Online Retrieval System (ORS)

Pica vestigt zich in Leiden. De stichting heeft zich ontwikkeld tot een heus automatiserings- bedrijf en richt het beleid steeds meer op de voorzieningen van de klant van de bibliotheek.

Pica BV verovert ook in het buitenland een prominente plek als toonaangevende organisatie voor de ontwikkeling en levering van bibliotheeksystemen en bibliotheekdiensten.

Het Amerikaanse OCLC heeft een meerderheidsbelang verworven in Pica BV. Dit leidt tot de nieuwe organisatie OCLC PICA. 

In deze periode heeft Pica verschillende aanvragen gehonoreerd en projecten uitgevoerd. 

De overname door OCLC is afgerond. De opbrengst uit de overname van Pica BV door OCLC wordt in een beleggingsfonds opgenomen onder beheer van de Stichting Pica. Het rendement hiervan wordt ingezet om bibliotheken in Nederland te ondersteunen bij automatiseringsvraagstukken en de verbetering van de digitale infrastructuur.

Stichting Pica verruimt de in 2007 geformuleerde doelstellingen. Behalve de versteviging van de digitale infrastructuur komen ook (of misschien wel vooral) projecten voor subsidie in aanmerking die de innovatie van de bibliotheekwereld structureel verbeteren.

Dit gaat gepaard met een fris elan: het bestuur ontwikkelt drie nieuwe programmalijnen die relevant zijn in de bibliotheeksector: Digitaal burgerschap, Publiek maken van de wetenschap en Verbonden digitaal erfgoed. Bibliotheken krijgen hiermee concrete handvatten aangereikt waarop ze kunnen aanhaken met vernieuwende subsidievoorstellen.

Stichting Pica lanceert een nieuwe website: www.stichtingpica.nl met als doel huidige en toekomstige aanvragers te informeren en enthousiasmeren om een aanvraag te doen binnen de historische en de drie nieuwe programmalijnen.

Stichting PICA introduceert in de zomer van 2025 de innovatiesubsidie. De afgelopen jaren heeft Stichting Pica veel grote subsidieprojecten gedaan via drie thematische programmalijnen: Digitaal Burgerschap, Publiek maken van Wetenschap en Verbonden Digitaal Erfgoed. Van deze subsidies is goed gebruik gemaakt en dat blijft nog even zo. Pas na 2027 eindigen de programmalijnen. Dan zal Stichting Pica in totaal ruim 15 miljoen euro hebben geïnvesteerd in het aanjagen van belangrijke ontwikkelingen over de volle breedte van de bibliotheeksector.

Over het vermogen dat dan nog resteert, heeft het Pica-bestuur het afgelopen jaar (2024) veel nagedacht en gesproken. Er is besloten een nieuwe weg in te slaan om toekomstig financieel bestendig te zijn: in de plaats van langlopende subsidies te verstrekken, gaat de stichting verder met kortlopende, kleinere subsidies die bedoeld zijn om innovatie te stimuleren.